ارزیابی ژئوسایت‎های شهرستان ماه‎نشان استان زنجان به منظور گسترش ژئوتوریسم

ژئوتوریسم یا زمین‎گردشگری در مفهوم عام به عنوان بخشی از اکوتوریسم (بوم‎گردی) مطرح است و در مفهوم خاص خود (که در این تحقیق نیز مد نظر بوده است)، بر پدیده‎های زمین‎شناسی و ژئومورفولوژیکی تاکید دارد. به بیانی دیگر، در زمین‎گردشگری ژئوسایت‎ها در مرکز توجه گردشگران قرار می‎گیرند. یک ژئوسایت می‎تواند یک چشم‎انداز، دسته‎ای از اشکال متنوع ناهمواری‎های سطح زمین (لندفرم‎ها)، یا یک لندفرم منفرد، یک رخنمون سنگی، لایه‎های فسیل‎دار و یا یک فسیل خاص باشد. این تحقیق با هدف شناسایی و ارزیابی ژئوسایت‎های اصلی منطقه ماه‎نشان و معرفی آنها صورت گرفته است. روش آن توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات لازم از طریق مطالعات کتابخانه‎ای و میدانی به دست آمد. نقشه‎های زمین‎شناسی 1:250000 و 1:100000 و نقشه‎های توپوگرافی 1:250000 و 1:50000 و دستگاه جی پی اس (gps) برای ثبت مختصات سایت‎ها و عوارض زمین در محل، مهم‎ترین ابزار میدانی گردآوری و تحلیل اطلاعات بود. همچنین، برای تحلیل ژئوسایت‎ها، ضمن بهره‎گیری از روش‎های معمول، پنج معیار اصلی شامل نوع پدیده، ارزش گردشگری، گستره‎ی اهمیت، دسترسی و ثبت اثر، همراه با ذکر مختصات مکانی و همجواری‏ها در نظر گرفته شد (بر اساس روش نبوی). نتایج این تحقیق حکایت از شش ژئوسایت ارزشمند برای زمین‎گردشگری در منطقه دارد شامل دودکش جن مادآباد، قلعه بهستان، دودکش‎های جن قره دره انگوران، آبگیر خندق‎لو، تنگ اندآباد و معدن نمک چهرآباد می‎باشد که ویژگی‎های شاخص آنها بررسی و ارائه شده است. شایان ذکر است با مطالعه بیشتر و در نظر گرفتن سایر ارزش‎های زمین‎شناسی و حفاظتی، احتمالا می‎توان سایت‎های بیشتری را در آینده شناسایی نمود.